Қарашығанақ
Батыс Қазақстан облысында орналасқан Қарашығанақ мұнай-газ конденсаты кен орны дүниежүзіндегі ең ірі мұнай-газ конденсаты кен орындарының бірі болып табылады, бастапқы геологиялық қоры 1,7 млрд. тонна сұйық көмірсутектер мен 1,7 трлн. текше метр газды құрайды. Кен орны 1979 жылы ашылды, 1984 жылы кен орнын тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру басталды.
Қарашығанақ жобасы Қазақстан Республикасының Үкіметі (ҚР) және Бритиш Газ (Шелл) (қатысу үлесі 29,25%), ENI (29,25%), Шеврон (18%), Лукойл (13,5%) компанияларының альянсы мен «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ (10% қатысу үлесі) арасында жасалған Өнімді бөлу туралы түпкілікті келісім (ӨБТК) шеңберінде іске асырылады. Келісімге 1997 жылғы 18 қарашада 40 жыл мерзімге қол қойылды және ол 1998 жылғы 27 қаңтарда күшіне енді.
Қазіргі жағдай
Қазіргі уақытта жобада 2М кезеңнің кәсіпшілік қызмет көрсету сатысы іске асырылып жатыр. Ол 2-кезеңде қол жеткізілген жыл сайынғы өндіру көлемін ұстап тұрумен сипатталады.
Өндірілетін сұйық көмірсутектердің негізгі бөлігі КҚК құбыр жүйесі арқылы экспортқа жіберіледі. Қарашығанақ мұнайының аздаған бөлігі «Атырау-Самара» құбыры арқылы сатылады. Сонымен қатар тұрақсыз конденсаттың елеусіз көлемі «Конденсат» АҚ аз тонналы қондырғысына жеткізіледі.
2023 жылы Қарашығанақта 12,1 млн. тонна СК және 22,4 млрд. текше метр газ өндірілді. Жер қабатына газ айдау көлемі 12,7 млрд. текше метрді құрады.
Инвестициялық жобалар
Кен орнында көмірсутектер шығарылып, қабаттық қысым төмендеген сайын өндірістік көрсеткіштерде газ факторы арта бастағанын атап өту қажет.
Кен орнын одан әрі игеру жоспарында шикі газды дайындау және жер қабатына қайта айдау бойынша қуаттарды арттыруға бағытталған бірқатар инвестициялық жобалар көзделген. Бұл Қарашығанақ кен орнында өндіру сөресін қол жеткізілген деңгейде ұстап тұруға мүмкіндік береді.
Қарашығанақты кеңейтудің 1А кезең жобасы (ҚКЖ-1А) шикі газ айдауға арналған қосымша 5-компресорды іске қосуды ескере отырып, сұйық көмірсутектерді өндіру деңгейін одан әрі қолдауға бағытталған.
Іске асыру кезеңі: 2020 – 2025 жылдар.
Қарашығанақты кеңейтудің 1Б кезең жобасы (ҚКЖ-1Б) шикі газ айдауға арналған қосымша 6-компресорды іске қосуды ескере отырып, сұйық көмірсутектерді өндіру деңгейін одан әрі қолдауға бағытталған.
Іске асыру кезеңі: 2022 – 2028 жылдар.
Аяқталған ӨСҰЖ инвестициялық жобалары
2018–2022 жылдарда сұйық көмірсутектерді өндіру сөресін жылына 12 млн. т. деңгейінде ұстап тұруға арналған инвестициялық жобалардың шеңберінде Қарашығанақ кен орнында газ өңдеу және кәдеге жарату бойынша қуаттарды арттыруға бағытталған бірқатар қысқамерзімді және ортамерзімді жобалар іске асырылды (КӨК газ бойынша өндірістік шектеулерін алып тастау, 5-магистральдық құбыр және 3 тоғыту ұңғымасы, 4-газды кері айдау компресоры).
ҚӨК ГАЗ БОЙЫНША ШЕКТЕУЛЕРІН АЛЫП ТАСТАУ ЖОБАСЫ (ГӨША) газ өңдеу бойынша қуатты жылына қосымша 4 млрд. м3 арттыруға бағытталған.
Салу және қосу-баптау жұмыстары аяқталды.
Іске асыру мерзімі – 2018 – 2021 жылдар.
4-ГАЗДЫ КЕРІ АЙДАУ КОМПРЕСОРЫ (ГКАК) ЖОБАСЫ сұйық қоймаға кері айдалатын газдың тәуліктік орташа көлемін арттыру есебінен қосымша сұйық КС шығаруды көздейді
Жобаны салу және қосу-баптау жұмыстары аяқталды.
Іске асыру мерзімі – 2018-2021 жылдар.
5-КӘСІПШІЛІКІШІЛІК ҚҰБЫР ЖӘНЕ 3 ҰҢҒЫМА
Жоба қабатқа айдалатын газдың жылдық тәуліктік орташа көлемін барынша ұлғайту арқылы бүкіл кен орны бойынша шығарылатын көмірсутектердің көлемін арттыруға бағытталады.
Жобаны салу және қосу-баптау жұмыстары аяқталды.
Іске асыру мерзімі: 2018–2020 жылдар.
6-КӘСІПШІЛІКІШІЛІК ҚҰБЫР
Жобаға газ айдау ауданын кен орнының орталық бөлігінен оңтүстік батыс бөлігіне кеңейту/қайта бағыттау арқылы шығарылатын көмірсутектер көлемін арттыру міндеті қойылып отыр.
Жобаны салу және қосу-баптау жұмыстары аяқталды.
Іске асыру мерзімі: 2020–2023 жылдар.